การทำสุ่มไก่
ความเป็นมา สุราษฎร์ธานีเป็นจังหวัดหนึ่งที่ประชาชนนิยม กีฬาชนไก่ จึงมีการเลี้ยงไก่ชนเป็นจำนวนมาก
และอุปกรณ์ที่จำเป็นในการเลี้ยงดูไก่ชนอย่างใกล้ชิดคือสุ่มไก่ ซึ่ง สุ่มไก่นี้สานได้ง่าย มีราคาถูกและใช้ประโยชน์ได้ดี
การสานสุ่มไก่นี้ศึกษาที่บ้านนางสงวน ดาววิจิตร เลขที่ 160 หมู่ที่ 10 ต.ปากแพรก อ. ดอนสัก จ.สุราษฎร์ธานี
ซึ่งสามีนางสงวนฯ (ปัจจุบันเสียชีวิตแล้ว) สานสุ่มไก่เป็น คนแรกใน หมู่บ้านเมื่อประมาณ 30 ปีมาแล้ว
ปัจจุบันลูก ๆ นางสงวน ฯ ยังคงสานสุ่มไก่ เป็นอาชีพเสริมจากการ ทำสวนยางพารา ซึ่งมีฝีมือดีสานสุ่มไก่ได้รวดเร็วชนะเลิศในงาน
ประจำปีของจังหวัดสุราษฎร์ธานีเมื่อปี 2538 สำหรับหมู่บ้านนี้ทำกัน 4 ครอบครัว นอกจากนี้ยังมีหมู่บ้านใกล้เคียงที่สานสุ่มไก่ด้วย
ซึ่งได้รับการฝึกสอนจากบ้านนางสงวนฯ นี้
วิธีการจักสาน
1. การจักตอกไผ่
1.1 ใช้เลื่อยคันธนูเลื่อยตัดข้อปล้องแรกของไผ่ทิ้งเพื่อให้ผ่าลำไผ่ได้สะดวก
1.2 ผ่าลำไผ่ออกมาเป็นเส้น ๆ
1.3 จักตอกเส้นไผ่เป็นตอกยืน ตอกยาว และตอกไผ่ตีน
ความกว้างของตอกแต่ละแบบโดยประมาณ คือ ตอกยืน 1.3–1.7 ซม.
ซึ่งไผ่หนึ่งลำเหลาจักตอกได้ตอกยืนใช้สานสุ่มไก่ได้ 1 ใบ และตอกยาวสานสุ่มไก่ได้ 2 ใบ
1.4 ส่วนที่เป็นข้อไผ่นำมาเหลาเป็นตะขอข้อไผ่หลักหมุดยึดหัวสุ่ม เพื่อไม่ให้สุ่ม ขยับเขยื่อนในขณะสานขึ้นรูป
ไผ่ตะเกียบ
ไผ่ตะเกียบ คุณสมบัติมีความเหนียวและอ่อนตัวได้ดี ไผ่ตะเกียบ ที่นำมาจักสานสุ่มไก่มี อายุประมาณ 5 ปี
แหล่งที่มาเก็บหาภายในหมู่บ้านซึ่งมีเพียงเล็กน้อย ส่วนใหญ่รับ จากหมู่บ้านอื่น ราคาลำละ 4 บาทแต่ละลำมีความยาวประมาณ 8 ม.
เครื่องมือและอุปกรณ์
1. เลื่อยคันธนู ใช้เลื่อยตัดข้อปลายลำไผ่ และเลื่อยตัดปากสุ่มเมื่อสานสุ่มไก่ เสร็จแล้ว
2. มีดพร้า ใช้ผ่าลำไผ่และเหลาจักตอกไผ่เพื่อแยกส่วนในและส่วนผิวของไผ่ ซึ่งส่วนผิวที่ใช้งานจะมีความเหนียว ง่ายต่อการจักสาน
3. ค้อน ใช้ตอกตะขอข้อไผ่หลักหมุดยึดส่วนหัวสุ่มไก่เมื่อสานขึ้น
ขอบคุณที่ให้ข้อมูล
ตอบลบ